AKP ülkeyi hem reel hem bankacılık sektöründe 2001 koşullarına getirip emaneti öyle bırakacak.
Yazının ana fikrini baştan söyleyelim: AKP ülkeyi hem reel hem bankacılık sektöründe 2001 koşullarına getirip emaneti öyle bırakacak. Yani krizle gelen AKP krizle gidecek. Bu tezimizin gerekçelerini sıralayalım:
Reel sektörde ithalatçı, betoncu üretim yapısını değiştirmek için artık çok geç diyoruz. Çünkü bunun için AKP'nin ne zamanı ne de bu işi başaracak kadroları var. AKP kadrolarının odaklandığı iki nokta var:
1-Yaratılan milli gelirden aldıkları payı 2023 yılına kadar en üst düzeye çıkartarak aileleri ile ölene dek refah ve zenginlik içinde mutlu bir ömür sürmek.
2-2023 seçimlerinde başarılı olarak mevcut rant akışını devam ettirmek, ülkeyi ideolojik olarak tam bir dönüşüme tabi tutmak. Olası bir seçim yenilgisi ile yıllarca süren iktidarın birçok icraatının hukuka intikal edeceğini de bildikleri için, seçimde başarıya ihtiyaçları da oldukça fazla.
AKP betoncu, ithalatçı üretimi değiştirmeden kuru, enflasyonu ve işsizliği nasıl düşürecek? Nasıl seçim kazanacak?
İşte burada AKP'nin sihirli iksiri devreye giriyor. Amerika'nın vahşi batısında dere sularını şişelere doldurup satan uyanıklar varmış. Her hastalığa deva sihirli iksir derlermiş. AKP'nin sihirli iksiri de her ekonomik krize deva oldu. Ama bu sefer olmayacak…
Sihirli iksir şu: Dışa bağlı üretim hızlandıkça girdi ithalatı arttı ve kurlar yukarı çıktı, kur yukarı çıkınca girdi maliyeti arttı mı? Enflasyon oluşunca piyasa malları alamadı ve durgunluk oluştu mu? O zaman bankaların gırtlağına bas, zorla kredi verdir. Bas krediyi piyasaya, hatta Kredi Garanti Fonu kur, kredi batarsa bankaya devlete gel de… Saman alevi misali ekonomiyi büyüt. Acı içindeki firmalara ver kredi morfinini… 2017'de bu iş tuttu… Sonra 2018'de yine tuttu…. Kamu bankaları yükün çoğunu omuzladı. Ama krediler batmaya başlayınca görev zararları arttı. Bu nedenle kamu bankalarına sermaye takviyesi yapıldı…
Nereden geliyor bu sermaye peki? Hazineden… Hazineye nereden geliyor? Bütçeden… Bütçeye nereden geliyor? Borçtan, harçtan, vergilerden, zamdan… Yani yine vatandaş ödüyor… Kimi fonluyoruz? Finansal açıdan çoktan ölmüş, verimsiz, düşük teknoloji üreten firmaları… Neden? Çünkü batarlarsa AKP seçim kazanamaz…
AKP bir türlü dönüştürmediği yanlış ekonomik sistemi ile salgında gafil avlandı. Bu nedenle ne var ne yok kredi diye bastı piyasaya. Vatandaş, firma, herkes borçlandı ve şimdi sistem tıkandı. Kalıcı çözümler gerek. Ama başa dönüyorum AKP'nin vakti yok. Kadrosu da… O zaman sihirli iksiri tekrar tekrar kullanmak zorunda… Kredi basıp sahte bir cennet yaratmalı… 2023'de ancak böyle bir şansı olabilir.
Bunun ilk sinyalini BDDK verdi. BDDK bankalardan üç yıllık sorunlu alacak yönetim stratejisi ve yıllık operasyonel planlarının hazırlanmasını istedi. Yani batıkları temizleyin, yenilerini vermeye hazırlanın, yeni kredilere yer açın, eskilerine yine takla attırın dedi…
Bankacılara kredi ver baskısı gün geçtikçe artacak ama bu sefer verilen her kredi ile sektörün sermaye ve karlılığı eriyecek. Belki de işin ucu yeni bir "….. Yaklaşımına" kadar gidecek. Noktalara dilediğiniz bir ismi yazabilirsiniz çünkü mantığı geçmişle aynı, yanlış sisteme kredi ver, kredi patlasın, sonra tüm kredileri bir havuzda topla ve o havuza vatandaştan aldığın para ile müdahale et…
Bankacılık sektörü batacak, patlayacak, çatlayacak demiyorum ama sermaye ve kârlılık aşınacak bunun acısını da 2023 sonrası gelen yönetimle beraber halk çekecek.