AKP iktidarında uygulamaya konan e-haciz nedeniyle milyonlarca vatandaş mağdur oldu.
Enflasyon ve döviz kurundaki artışlarla birlikte koşulları giderek daha da ağırlaşan yurttaşlar, yüksek vergi borçlarını öderken de epey zorlanıyor. Vergi borcunu ödeyemeyen vatandaşların sayısı her geçen gün artarken, haziran ayı başında Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (GİB) e-hacizlere başladığı bildirildi.
Ödeme yapacak hesaplara bloke koyulması işlemleri zorlaştırırken, blokelerde istisnai düzenlemelerin mevcut olmadığı bildirildi. Diğer bir taraftan, alacaklı tarafın 'devlet' olmasının blokelere yapılacak itirazları kısıtladığı kaydedildi.
Konuya ilişkin Cumhuriyet'ten Gülben Dikmen'in haberine göre, Avukat Fırat Çiçek, içinde bulunduğumuz ekonomik koşullar düşünüldüğünde, vergi borcu sebebiyle hesaplara bloke koyulmasının anayasada yer alan sosyal devlet ilkesine aykırı olduğunu vurguladı.
Av. Çiçek, bu durumda asgari ücretli bir yurttaşa da vergi borcu sebebiyle haciz koyulabileceğini ve yasada buna ilişkin bir istisna olmadığını söyleyerek, " Emekli maaş hesabı, mahkeme kararıyla hükmedilmiş nafakalar ve Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen burs-kredi ve nakdî yardımlar hariç; yurttaşların bankada bulunan hesabına vergi borçları dahil kamu alacakları sebebiyle bloke konulmasını engellemeye yönelik bir istisna bulunmuyor. Öte yandan, vergi borcu veya kamu alacakları için asgari ücrete haciz konulmayacağına ilişkin de herhangi bir istisna mevcut değil. Aksine kamu alacakları, hacizde öncelikli alacaklardan..." dedi.
Çiçek, asgari ücretle yaşamını sürdüren yurttaşların vergi borcu sebebiyle yaşadığı mağduriyetlerin giderilmesi gerektiğine değinerek, "Vergi borcu veya kamu alacaklarının tahsili için 'asgari ücrete haciz konulamayacağına' dair istisnai bir düzenleme yapılmalıdır. Vergi borcu veya kamu alacağı borcunun, devlet tarafından tahsili sürecinde uygulanan yöntemin, vatandaşlar ve şirketler için aynı olduğunu ve bunun yurttaşlar açısından dezavantaj doğurur" ifadelerini kullandı.
Avukat Çiçek, vergi borcu sebebiyle hesabına bloke koyulan bir yurttaşın, alacaklı taraf devlet olacağı için, itiraz mekanizmasının kısıtı olacağını belirtti. Çiçek son olarak, hesap ve vergilendirme hatalarına yönelik düzeltme talep eden yurttaşların, şikayet yoluyla Maliye Bakanlığı'na başvurarak, vergi mahkemelerinde dava açmalarının da mümkün olduğunu sözlerine ekledi.
Süreç böyle işliyor
- Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi yapılandırması ile taksitlerini ödeyemeyen mükelleflerin hesaplarına, elektronik haciz (e- haciz) yoluyla bloke koyuyor.
- Vergi borçları sebebiyle uygulanan e- haciz, genellikle maaşlar üzerinden uygulanırken, borcun ve ödemenin durumuna göre, gayrimenkul veya araç gibi menkullere de haciz kararı alınabiliyor.
- Öte yandan, haciz kararları ile birlikte, ödemeyi yapacak olan hesaplara da bloke koyuluyor. Bu da yurttaşların, ödemelerini yaparken zorluklarla karşılaşması anlamına geliyor.
- Bu şekilde, miktarı fark etmeksizin, vergi borcu olan herkesin hesabına bloke koyulabiliyor ve bunun sonucu olarak, küçük miktardaki borçlardan büyük mağduriyetler yaratılabiliyor.
E-haciz nedir?
E-haciz, bir diğer adı ile elektronik haciz, devlete ödenmemiş borçlar sebebiyle uygulanan bir haciz türüdür. Genelde elektronik haciz işlemi, vergi borçları sebebiyle maaşlar üzerinden uygulanır. Ancak borcun ve ödemenin boyutu ve durumuna göre gayrimenkul veya araç gibi menkullere de uygulanabilmektedir.